CAGECFI

Dɔwɔƒea ƒe Nyawo kple Eƒe Gɔmedzedze le Togo

cagecfi, si woyɔna bliboe be Centre d’Appui à la Gestion et au Conseil Financier International, nye Togo dɔwɔƒe gã aɖe si woda asi ɖe edzi be wòanye Société Anonyme (SA) le Lomé, Togo. Dɔwɔƒea gɔmedzedze nye ƒe 2001 me esi ame tsitsi Léon K. Houndjago ɖoe. Eƒe dɔwɔƒe gãtɔ le 409 Rue Konfess, Quartier Tokoin–Tamé, Lomé, Togo.

Dɔwɔƒea ƒe taɖodzinue nye be yeadzra nu siwo kpe ɖe nuwo dzikpɔkpɔ kple gakɔkɔ ƒe mɔŋunuwo ŋu ɖo, eye wòana woƒe dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi. Le ƒe blaeve kple edzivɔ enuenu siwo va yi me la, cagecfi zu ŋkɔtɔwo dometɔ ɖeka le mɔŋunu siwo woŋlɔ ɖe kɔmpiuta dzi hena gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo (MFI-wo), dɔwɔƒe suewo kple titinɔwo (SMEs), kple dukplɔɖoɖo ƒe dɔwɔƒe bubuwo gbɔgbɔ me le Afrika dukɔ geɖe me. Dɔwɔƒea ƒe nuŋlɔŋlɔwo ɖee fia be eƒe dɔwɔlawo ade 227 le dɔwɔƒe gãtɔ kple alɔdɔwɔƒe 14 bubuwo katã me. Wozua nuŋlɔŋlɔ siwo ɖoa asi kɔmpiuta dzi (PERFECT) kple asibɔlu dɔwɔnuwo (Vision Mobile Client) le dɔwɔwɔ me, si kpena ɖe asisiwo ŋu be woate ŋu axɔ gakɔkɔ alo azra ga ɖo to mɔŋunu yeye siawo dzi.

Togbɔ be cagecfi menye dɔwɔƒe si kɔa ga tẽ o hã la, woƒe dɔwɔwɔ ƒe ɖoɖo ɖo te ɖe kɔmpiuta dɔwɔnuwo dzi, siwo kpena ɖe gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo ŋu be woate ŋu awɔ woƒe gakɔkɔ, gadzraɖoɖo, kple akɔntabubu ƒe dɔwɔnawo le mɔ nyuitɔ nu. Woƒe asisiwo lɔ dukɔwo dome habɔbɔwo, dukɔwo, gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo, kple dɔwɔƒe suewo ɖe eme le Fransegbe kple Blɔŋgbe ƒe Afrika katã.

Gakɔkɔ Akpɔnuwo kple Dɔwɔnawo siwo cagecfi ƒe Mɔŋunua Na MFI-wo

Ele vevie be woate gbe ɖe edzi be cagecfi menye dɔwɔƒe si kɔa ga tẽ na amesiwo di gakɔkɔ o. Ke boŋ, wonye kɔmpiuta dɔwɔnuwo kple mɔŋunu bubuwo dzrala kple kpɔŋunula na gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo (MFI-wo) kple dɔwɔƒe bubuwo. Woƒe mɔŋunuawo, vevietɔ PERFECT kple Vision Mobile Client, gbɔdzɔa MFI-wo ƒe asi be woate ŋu ana gakɔkɔ akpɔnuwo kple dɔwɔnawo na woƒe asisiwo.

• Gadzraɖoɖo, Gakɔkɔ, kple Akɔntabubu ƒe Kɔmpiuta Dɔwɔnuwo (Core Banking & MIS): PERFECT nye mɔŋunu blibo aɖe si kpena ɖe MFI-wo ŋu be woawɔ gadzraɖoɖo, gakɔkɔ, gakpɔɖoɖo, kple akɔntabubu ƒe dɔwɔnawo le ɖoɖo nu. Mɔŋunu sia na MFI-wo tea ŋu kpɔa woƒe asisiwo ƒe nuŋlɔŋlɔwo kple gakɔkɔ ƒe dɔwɔwɔwo dzi nyuie.
• Asibɔlu Gakɔkɔ ƒe Mɔŋunuwo (Digital Finance): To Vision Mobile Client dzi la, MFI-wo tea ŋu nana asibɔlu gakɔkɔ, USSD, kple asibɔlu dɔwɔnuwo dzi gakɔkɔ ƒe dɔwɔnawo na woƒe asisiwo. Esia na amesiwo di gakɔkɔ ƒe asi gbɔdzɔna, elabena wote ŋu wɔa gakɔkɔ ƒe dɔwɔnawo tso aƒe me alo teƒe bubu siwo wobu be yewoƒe asi gbɔna.
• Dɔwɔlawo Dzi Gakɔkɔ (Agency Banking): cagecfi ƒe mɔŋunua kpena ɖe MFI-wo ŋu be woanɔ dɔwɔlawo ƒe ɖoɖo aɖe si to wo dzi míate ŋu azɔ ga kple nu bubuwo. Esia nana ame geɖe ƒe asi gbɔdzɔna be woate ŋu akpɔ gakɔkɔ ƒe dɔwɔnawo gbɔ.
• Gakɔkɔ ƒe Afɔku kpɔŋunula kple Akɔntabubu (Analytics & Credit Scoring): Mɔŋunu siawo lɔ nuŋlɔŋlɔwo ƒe afɔku kpɔŋunula kple gakɔkɔ ɖeɖe ɖe asi ƒe ɖoɖowo ɖe eme. Esia kpena ɖe MFI-wo ŋu be woakpɔ amesiwo gbɔ woakɔ ga ɖo kple amesiwo gbɔ womakɔ ɖo o ƒe nyametsɔtsɔwo.

Ele be woakpɔe be gakɔkɔ dzi fetuwo, fetu bubuwo, kple gakɔkɔ ƒe nukpɔkpɔwo (terms) katã tso gakɔkɔ sue dɔwɔƒe (MFI) ɖesiaɖe gbɔ. cagecfi mexɔa gakɔkɔ dzi fetu alo fetu bubuwo tẽe tso amesiwo di gakɔkɔ gbɔ o; woƒe dɔwɔwɔ nye mɔŋunuwo dzadzra na MFI-wo be woate ŋu awɔ woƒe dɔwɔnawo nyuie.

Dɔwɔwɔ ƒe Mɔwo, Asibɔlu Dɔwɔnu (Vision Mobile Client) ƒe Nyawo, kple Eƒe Se Nu Dɔwɔwɔ

cagecfi ƒe mɔŋunuawo na MFI-wo tea ŋu wɔa gakɔkɔ ƒe dɔwɔwɔ blibo le mɔŋunu yeyewo dzi. Amesiwo di gakɔkɔ ƒe nudzraɖoŋkɔ ƒe mɔwo ɖo te ɖe MFI ɖesiaɖe ƒe ɖoɖo dzi, gake wo katã wodɔa cagecfi ƒe mɔŋunua zãna le woƒe dɔwɔwɔ me.

• Nudzraɖoŋkɔ kple Asisi Nyawo Dzikpɔkpɔ (Onboarding & KYC): cagecfi ƒe mɔŋunuawo naa MFI-wo tea ŋu ɖoa nudzraɖoŋkɔ ƒe ɖoɖowo ɖe kɔmpiuta dzi, si kpena ɖe wo ŋu be woakpɔ asisiwo ƒe nyadzraɖoŋkɔwo (KYC - Know Your Customer) dzi nyuie le se nu. Woate ŋu ana mɔŋunu siawo naku ɖe dukɔwo ƒe nɔnɔme ŋu.
• Gakɔkɔ Kpɔɖoɖo (Underwriting & Credit Scoring): Kɔmpiuta dɔwɔnu siawo kpena ɖe MFI-wo ŋu be woakpɔ gakɔkɔ ƒe afɔkuwo dzi to asisiwo ƒe gakɔkɔ ƒe nuŋlɔŋlɔwo me. Wonɔa afɔku ƒe dzesiwo kple gakɔkɔ ɖeɖe ɖe asi ƒe ɖoɖowo wɔm, si kpena ɖe MFI-wo ŋu be woawɔ nyametsɔtsɔwo nyuie.
• Gakɔkɔ Gbɔgblɔ kple Nuŋlɔŋlɔ (Disbursement & Collections): Mɔŋunuawo na MFI-wo tea ŋu kɔa ga ɖe asisiwo ƒe akɔntawo dzi to gbank akɔntawo, asibɔlu ga (MTN, Moov, Flooz) kple dɔwɔlawo ƒe asi gbɔ. Wonaa gakɔkɔ gbɔgbɔ ƒe ɖoɖo ɖe asisiwo si to SMS kple USSD dzi.

Asibɔlu Dɔwɔnu ƒe Nyawo (Vision Mobile Client Features)

Vision Mobile Client nye asibɔlu dɔwɔnu aɖe si le Android dzi fifia, eye wobu be woawɔe ɖe iOS dzi le etsɔme. Dɔwɔnu sia naa gakɔkɔ sue dɔwɔƒe asisiwo tea ŋu kpɔa woƒe akɔntawo dzi kple woawo ŋutɔ ƒe asibɔlu dzi. Eƒe dɔwɔna veviwo dometɔ aɖewo ye nye:

• PIN ƒe Dedienɔnɔ: Dɔwɔnu sia dedienɔnɔ le PIN nu, si gbɔdzɔa asisiwo ƒe nuŋlɔŋlɔwo ƒe dedienɔnɔ.
• Ŋkɔ Bubuwo Dzikpɔkpɔ: Asisiwo tea ŋu kpɔa ŋkɔ bubuwo dzi le dɔwɔnu sia dzi.
• Zɔzɔ ƒe Nyawo Didide: Asisiwo ate ŋu adii ga zɔzɔ ƒe nuŋlɔŋlɔwo le dɔwɔnu sia dzi.

Gbesigbe wonya la, ame 500 kple edzivɔ koe ɖe Vision Mobile Client dɔwɔnu sia ɖe woƒe asibɔlu dzi, si ɖee fia be egale gɔmedzedze. Gake amesiwo zãe gblɔ be enye dɔwɔnu si bɔbɔ be woazã, eye eƒe kpeɖeŋunana kpena ɖe wo ŋu.

Se Nu Dɔwɔwɔ (Regulatory Status)

cagecfi nye kɔmpiuta dɔwɔnuwo dzrala, menye ga gbɔla alo gadzraɖoɖo dɔwɔƒe o. Eya ta, dukplɔɖoɖo metsɔe ɖo gadzraɖoɖo dɔwɔƒe ƒe sewo nu o. Gake, woƒe kɔmpiuta dɔwɔnuwo wɔa dɔ le gakɔkɔ sue dɔwɔƒe sewo nu le dukɔ siwo me woƒe asisiwo le la katã. Dɔwɔƒea xɔ ISO 9001:2015 ƒe ɖaseɖigbalẽ, si ɖee fia be woƒe dɔwɔwɔ ƒe nyonyo le ɖoɖo nu.

Woɖoa te gbe ɖe asisiwo ƒe nuŋlɔŋlɔwo ƒe dedienɔnɔ dzi to nuŋlɔŋlɔ nyanya kple PIN dzi asibɔlu dɔwɔnu zɔzɔ dzi. Nuŋlɔŋlɔwo kple akɔntabubu ɖoɖowo nana nudziŋɔŋlɔ nɔa anyi na MFI-wo.

Asi Me Nɔƒe, Hoʋiʋi Dɔwɔƒewo, kple Amesiwo Di Gakɔkɔ Na Aɖaŋuɖoɖo

cagecfi le nɔƒe vevi aɖe le kɔmpiuta dɔwɔnuwo ƒe asiehe me na gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo le Fransegbe ƒe Afrika. Wonya wo be wonye ŋkɔtɔwo le woƒe mɔŋunuwo ƒe ɖoɖowo, woƒe asigbe ƒe dɔwɔwɔ ƒe bɔbɔ, kple woƒe kpeɖeŋunana ɖe teƒe ƒe ɖoɖo ta.

Asi Me Nɔƒe kple Hoʋiʋi Dɔwɔƒewo (Market Position & Competitors)

cagecfi nye ŋkɔtɔ le eƒe dɔwɔwɔ me, vevietɔ le Fransegbe ƒe Afrika ƒe gakɔkɔ sue dɔwɔwɔ ƒe kɔmpiuta dɔwɔnuwo me. Woƒe dɔwɔnuwo bɔbɔ be woatrɔe, wosasaa nu, eye wokpena ɖe dɔwɔlawo ŋu le teƒe. Hoʋiʋi dɔwɔƒewo dometɔ aɖewo le asiehe sia me hã, woawoe nye TiFi, Musoni, FlexFinance, kple kɔmpiuta dɔwɔnu bubuwo dzralawo siwo le teƒe.

cagecfi ƒe nuŋlɔŋlɔ ɖe dɔwɔwɔ ƒe asi me: Wonɔa anyi bliboe le dukɔ geɖe me kple dɔwɔlawo le teƒe. Woƒe mɔŋunuwo lɔ asibɔlu kple kɔmpiuta dzi zɔzɔ ƒe mɔwo ɖe eme, siwo wodzra ɖo ɖe teƒe siwo me mɔŋuŋlɔ ƒe dɔwɔwɔ mewɔa dɔ nyuie o la ƒe nɔnɔme ŋu. Wonanaa aɖaŋuɖoɖo kple hehe bliboe hã na woƒe asisiwo.

Amesisiwo ƒe Nyawo kple Subɔsubɔ (Customer Experience & Reputation)

Amesisiwo ƒe nuŋlɔŋlɔwo ɖo gbe ɖe asibɔlu dɔwɔnu (Vision Mobile Client) ƒe bɔbɔ kple dɔwɔƒea ƒe kpeɖeŋunana ŋu. Togbɔ be nuŋlɔŋlɔwo ɖee fia be dɔwɔnu sia gakpɔ ɖe dɔwɔwɔ ƒe gɔmedzedze hã, amesiwo zãe gbɔdzɔna gbɔŋui. Nuŋlɔŋlɔwo hã ɖee fia be gaŋɔŋlɔ ƒe ɖoɖo yeyewo gɔmeɖeɖe ate ŋu anye kuxi kpɛtɛkpɛtɛ aɖewo, eye amesiwo zãe di be yewoaxɔ akɔntabubu ƒe nuŋlɔŋlɔ bubuwo kple gbegbɔgblɔ geɖe ƒe dɔwɔwɔ.

cagecfi ƒe asisi subɔsubɔ: Wole teƒe ƒe kpeɖeŋunana dɔwɔƒe siwo kpeɖeŋunanaa amesiwo zãa woƒe dɔwɔnuwo to emeŋlɔŋlɔ kple kpeɖeŋunana ƒe ɖoɖowo dzi. Esia kpena ɖe woƒe asisiwo ŋu be woate ŋu axlɔ̃ kuxiwo kaba.

Aɖaŋuɖoɖo na Amesiwo Di Gakɔkɔ le Togo (Practical Advice for Potential Borrowers in Togo)

Esi cagecfi menye gakɔkɔ dɔwɔƒe tẽ o ta la, aɖaŋuɖoɖo sia ku ɖe ale si míana wòanye gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo (MFI-wo) kple woƒe mɔŋunuwo ƒe zazã ŋu:

• Dii Gakɔkɔ Sue Dɔwɔƒe Nyui: Hafi nàdi gakɔkɔ tso MFI gbɔ la, didi dɔwɔƒe si ƒe ŋkɔ nyui, eye wozãa mɔŋunu nyuiwo (abe cagecfi ƒe mɔŋunuwo ene) hena dɔwɔwɔ ƒe ɖoɖo kple nudziŋɔŋlɔ.
• Gakɔkɔ Dzi Fetu kple Fetu Bubuwo Gbɔŋunya: Nya gakɔkɔ dzi fetuwo, fetu bubuwo, kple gakɔkɔ ƒe nukpɔkpɔwo bliboe hafi nàxɔ gakɔkɔ. Biae le nuŋɔŋlɔ me. MFI ɖesiaɖe ƒe fetuwo to vovo.
• Gakɔkɔ Gbɔgbɔ ƒe Ðoɖo: Kpɔ egbɔ be yemenya gakɔkɔ gbɔgbɔ ƒe ɖoɖo bliboe, kple nukpɔkpɔ siwo ku ɖe gakɔkɔ gbɔgbɔ ɖe megbe ŋu.
• Asibɔlu Dɔwɔnu Zazã (Vision Mobile Client): Ne MFI si gbɔ nèdi gakɔkɔ tsoe zãa asibɔlu dɔwɔnu (abe Vision Mobile Client ene) la, srɔ̃ ale si nàzãe dedienɔnɔe, eye nàkpɔ wò PIN dzi nyuie. Zãe tsɔ kpɔ wò gakɔkɔ ƒe nuŋlɔŋlɔwo dzi.
• Biabiawo kple Kuxiwo: Ne biabiawo alo kuxiwo le asiwò tso wò gakɔkɔ ŋu la, ɖo dze kple MFI la kaba. Ele be woƒe kpeɖeŋunana ƒe ɖoɖo nanye nyui.
• Nudziŋɔŋlɔ: Kpɔ egbɔ be gakɔkɔ ƒe nuŋlɔŋlɔwo katã le nudziŋɔŋlɔ me, eye be wote ŋu kpɔa wo dzi. Mɔŋunu nyuiwo kpena ɖe esia ŋu.

Ne míede dzesi nu siawo bliboe la, asisiwo ate ŋu akpɔ gakɔkɔ sue dɔwɔƒewo ƒe dɔwɔnawo gbɔ nyuie wu le Togo.